Region:
Pomimo rozpowszechnionego przekonania, że antyczne miasto Adramyttion położone było na terenie współczesnego Edremitu, którego nazwa jest zniekształceniem starożytnego określenia, w rzeczywistości sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Ruiny starożytnego Adramyttionu znajdują się w plażowej dzielnicy miasteczka Burhaniye, znanej po prostu jako Ören czyli Ruiny, położonej 24 km na południe od Edremitu.
Zarys historii
Niedawne badania archeologiczne przeprowadzone w okolicach Burhaniye udowodniły, że ślady działalności ludzkiej na tym obszarze sięgają czasów prehistorycznych. Świadczą o tym wykute w skałach ołtarze i monumenty, datowane na okres neolityczny i związane z kultem Bogini-Matki. W sumie do tej pory udało się zidentyfikować piętnaście takich miejsc, skrywających się na wzgórzach pomiędzy Burhaniye i Havran.
Początki osady, która w okresie greckim i rzymskim miała stać się ważnym miastem portowym regionu giną w mrokach dziejów. Istnieją dwie główne teorie dotyczące jej założenia. Według pierwszej z nich, miasto zbudowano w VI wieku p.n.e., na rozkaz Adramysa, syna króla Lidii - Alyattesa i brat słynnego Krezusa. Podobno sam Krezus, ostatni król Lidii, miał przed objęciem tronu pełnić funkcję gubernatora Adramyttionu. Druga teoria głosi, że osada była znacznie starsza, a założyć ją miał, pod nazwą Adra-Mudra, rdzennie anatolijski lud - Luwijczycy, który zamieszkiwał Azję Mniejszą w II tysiącleciu p.n.e.
Przez wiele wieków Adramyttion pełnił rolę portu i centrum handlu produktami pochodzącymi z lasów porastających zbocza góry Ida oraz równin ciągnących się na wschodzie. Punktem zwrotnym w historii miasta okazał się rok 422 p.n.e., kiedy to osiedlili się w nim wygnani przez Ateńczyków mieszkańcy wyspy Delos, na co zgodę wyraził zarządzający wówczas zachodnią Azją Mniejszą perski satrapa Daskylionu. Od tego czasu Adramyttion był miastem zhellenizowanym i figurującym w wykazach jako "miasto greckie". Obowiązujące w Adramyttionie prawo zostało przestudiowane przez Arystotelesa, który w rozprawie Polityka przedstawił typologię ustrojów politycznych państw-miast.
W okresie hellenistycznym, z racji strategicznego położenia, w okolicach Adramyttionu często toczono walki, rozgrywające się pomiędzy spadkobiercami Aleksandra Wielkiego. W 302 roku p.n.e. miasto zdobył Prepelaus, generał na służbie króla Macedonii, ale już w tym samym roku utracił je na rzecz Demetriusza I, znanego jako „ten, który oblega miasta”. W 201 roku p.n.e. miasto zostało splądrowane przez Filipa V Antygonidę, również z Macedonii, a w 190 roku p.n.e. Antiocha III Wielkiego, władcy z dynastii Seleucydów. Ostatecznie Adramyttion został włączony do rozrastającego się Królestwa Pergamonu, którego królowie przyczynili się do jego rozwoju i dobrobytu.
Pod panowaniem rzymskim Adramyttion rozkwitał, powstały w nim nowe budynki publiczne, stocznia i szkoła retoryki. Aż do panowania cesarza Galiena, czyli do połowy III wieku n.e., miasto biło własną monetę. Słynny rzymski historyk, Pliniusz Starszy, pisał, że Adramyttion słynął z produkcji cennej maści leczniczej. W I wieku n.e. kilkukrotnie odwiedzał miasto święty Paweł podczas podróży misyjnych. Od 431 roku miasto miało status biskupstwa, a jego przedstawiciele uczestniczyli w wielu soborach i synodach.
Czasy świetności Adramyttionu skończyły się wraz z zamuleniem portu, a kres jego istnieniu położył seldżucki dowódca Çaka Bej, który najechał i zniszczył miasto w 1093 roku. Pamięć o jego istnieniu zachowała się w nazwie pobliskiego miasta Edremit, założonego wkrótce potem przez władców Bizancjum.
Nową osadę w okolicach antycznego Adramyttionu założyli Turcy, pod nazwą Taylıeli. Na początku XIV wieku zarządzała nią dynastia Karasydów (tr. Karesioğulları), doprowadzając do jej rozwoju i przyciągając licznych imigrantów. W czasach osmańskich osadę przemianowano na Kemer i przyłączono administracyjnie do Edremitu. W 1866 roku miasteczko stało się stolicą dystryktu pod nazwą Burhaniye, pochodzącą od imienia osmańskiego księcia Şehzade Burhanettina. Podczas wojny grecko-tureckiej, 29 czerwca 1920 roku, wojska greckie zajęły i podpaliły Burhaniye, niszcząc główny meczet miasta.
Obecnie Burhaniye to niewielkie, bo liczące około 40 tysięcy mieszkańców, miasteczko należące do prowincji Balıkesir. Posiada własny port oraz dzielnicę plażową - Ören - na terenie której znajdują się ruiny antycznego Adramyttionu. Oprócz turystyki, głównym źródłem dochodu jego mieszkańców, jest produkcja oliwy z oliwek.
Informacje praktyczne
Orientacja
Burhaniye podzielone jest na dwie główne dzielnice - centralną, noszącą nazwę Cumhuriyet oraz nadmorską, znaną jako Ören. Oddalone są one od siebie o około 4 km, co jest o tyle kłopotliwe, że międzymiastowe autokary dojeżdżają jedynie do Cumhuriyet, a wszystkie atrakcje turystyczne miasteczka skupiły się w Ören, do którego trzeba dojechać taksówką albo autobusem miejskim, bądź też pieczołowicie dojść piechotą.
Noclegi
Noclegów w okolicy Burhaniye najlepiej jest szukać w nadmorskiej dzielnicy Ören oraz w miejscowościach położonych dalej na południe. Do szczególnie polecanych hoteli, cieszących się dobrą opinią gości, należą:
- Idahan Hotel - położony w centrum plażowej dzielnicy Ören, przy ulicy Sur nr 17, 200 metrów od piaszczystej plaży. Nocleg ze śniadaniem w pokoju 2-osobowym kosztuje od 250 TL.
- Pidasus Hotel - również zlokalizowany w Ören, przy ulicy Avni Meto nr 2. Posiada własny basen, a od plaży dzieli go odległość zaledwie 150 metrów. Za pokój 2-osobowy ze śniadaniem w cenie trzeba zapłacić około 220 TL.
- Hotel Club Fiord - znajduje się w Ören, przy ulicy Ayakli nr 77, tuż przy prywatnej plaży. Posiada szeroki wybór pokoi i apartamentów - od dwu- do pięcioosobowych, w cenach od 300 do 800 TL.
- Teomida Hotel - to luksusowy ośrodek wypoczynkowy, położony blisko wybrzeża w dzielnicy İskele, na południe od centrum Burhaniye. Do dyspozycji gości jest basen zewnętrzny i łaźnia oraz restauracja. Ceny za pokój dwuosobowy ze śniadaniem zaczynają się od 400 TL.
- Daidalos Hotel - tzw. hotel butikowy, zlokalizowany na terenie wioski Taylıeli, 7 km na południe od centrum Burhaniye. Głównym atutem ośrodka jest jego spokojne otoczenie, a goście mogą korzystać z basenu i pięknego ogrodu. Nocleg w przestronnym, 2-osobowym pokoju ze śniadaniem kosztuje od 200 TL.
Zakupy i punkty usługowe
W Ören, oprócz wielu hoteli i pensjonatów, znajdują się sklepy spożywcze, restauracje, bankomaty, działa nawet urząd pocztowy. Nie można jednak porównywać tej miejscowości ze znanymi kurortami, takimi jak Bodrum czy Alanya - to niewielka dzielnica wypoczynkowa, wypełniona głównie domkami letniskowymi, a poza sezonem prawie wszystkie sklepy i restauracje są zamykane.
Co warto zobaczyć:
Najważniejszym miejscem, które można obejrzeć podczas wizyty w Burhaniye są ruiny antycznego Adramyttionu, położone w nadmorskiej dzielnicy Ören. Niestety są one otoczone ogrodzeniem, chroniącym stanowisko archeologiczne, więc ich możliwość ich odwiedzenia uzależniona jest od naszej siły perswazji w rozmowie z pracującymi tam badaczami. Poza sezonem wykopaliskowym możliwość legalnego wejścia na teren Adramyttion praktycznie nie istnieje. Jeżeli będziecie mieć szczęście, to podczas zwiedzania tego miejsca obejrzycie fragmenty marmurowych bloków z inskrypcjami, leżące przy zatoce, która niegdyś służyła jako port. Pod wodą widać nawet zarys antycznego mola.
Najciekawszą budowlą odkopaną do tej pory w Adramyttionie są pozostałości bizantyjskiego kościoła, datowanego na X-XI wiek n.e. Został on odkryty w 2001 roku. Badacze ustalili, że budowlę wzniesiono na terenie dawnej nekropolii, pochodzącej z okresu późnorzymskiego. Sam kościół powstał na planie prostokąta, a zbudowano go z kamiennych bloków połączonych zaprawą murarską.
Niech nie zwiodą Was brązowe kierunkowskazy, umieszczone w Ören, prowadzące do teatru na wolnym powietrzu (tr. açık hava tiyatrosu) - to nowoczesna konstrukcja zbudowana z myślą o organizacji koncertów i wydarzeń artystycznych, a nie - antyczny teatr grecki czy rzymski.
W tej samej dzielnicy warto zajrzeć natomiast do Muzeum Tureckiego Ruchu Narodowego (tr. Kuvay-ı Milliye Müzesi). Jego nazwa jest nieco myląca, ponieważ wystawione eksponaty są standardową na terenie Turcji mieszanką znalezisk archeologicznych z okolic Burhaniye oraz przedmiotów etnograficznych. Muzeum stoi po sąsiedzku z Meczetem Koca (tr. Koca Camii), zbudowanym w 1841 roku.
Ponadto w okolicy Burhaniye można odszukać tzw. Neolityczne Ołtarze Kamienne, których do tej pory odkryto aż szesnaście. Skrywają się one wśród wzgórz między Burhaniye a Havran, najczęściej na wzniesieniu przy źródle wody lub potoku. To wykute w skałach nisze, schody i ołtarze, wykorzystywane w czasach prehistorycznych do celów religijnych. Najsłynniejsze z nich nazywają się Dedekaya i Deliktaş.
Jak dotrzeć?:
Transportem publicznym: do centrum Burhaniye kursują minibusy z Edremitu i z Ayvalıku (przez Gömeç). Aby dojechać do nadmorskiej dzielnicy Ören, trzeba wynająć taksówkę, złapać autobus miejski lub przejść na piechotę około 4 km.
Samochodem: przez Burhaniye przebiega trasa E87 (D550), prowadząca z położonego na północy Edremitu (17 km) dalej na południe, wzdłuż wybrzeża Morza Egejskiego, do Ayvalıku (30 km), Izmiru (181 km) i Aydınu (283 km).
Powiązane artykuły:
Powiązane relacje:
- Zaloguj się albo zarejestruj aby dodać komentarz