Erythraj (Erythrae lub Erythrai), później nazywane Litri, podobnie jak Teos, było jednym z 12 miast jońskich w Azji Mniejszej. Położone jest około 22 km na pn-wschód od Cyssus (czyli współczesnego Çeşme), które pełniło dla miasta funkcję portową.

Założone zostało przez osadników z Krety, pod przywództwem Erythrusa Czerwonego, a zamieszkiwali je jednocześnie Licyjczycy, Karyjczycy i Pamfilijczycy.

Erythrae nigdy nie było bardzo dużym czy znaczącym ośrodkiem, słynęło głównie z uprawy winorośli oraz jako miejsce urodzenia dwóch wieszczek: Sybilli i Athenais, która powiedziała Aleksandrowi Macedońskiemu o jego rzekomo boskim pochodzeniu.

Miasto podupadło w I wieku n.e. z powodu nawiedzających okolicę trzęsień ziemi.

Wśród ruin Erythrae zobaczyć można dobrze zachowane mury z wieżami z czasów hellenistycznych, akropol z teatrem oraz pozostałości budynków z epoki Bizancjum.

Znaleziska z wykopalisk w Erythrae, w tym figurki lwów oraz ogromny, archaiczny posąg kobiecy, znajdują się obecnie w Muzeum Archeologicznym w Izmirze.

Wstęp na teren ruin jest darmowy, a przez większość naszej wizyty byliśmy tam jedynymi gośćmi. Warto skorzystać z okazji i pobuszować wśród pozostałości antycznego teatru, a następnie wspiąć się ścieżką prowadzącą na wzgórze, z którego roztaczają się piękna widoki na okolicę, a zwłaszcza na morze i malownicze wysepki.

Obejrzyj galerię eksponatów z Erythraju w Muzeum Archeologicznym w Izmirze.

Przeczytaj więcej o dziejach Hellenów oraz zobacz mapę miast Federacji Jońskiej.