W czasach rządów seldżuckich tereny Anatolii przemierzały karawany przewożące towary z Dalekiego Wschodu. Aby ułatwić kupcom ich trudną pracę na terenie Azji Mniejszej powstała gęsta sieć karawanserajów czyli zajazdów dla podróżnych. Ostatnim przystankiem przed portem w Antalyi był dla wędrowców karawanseraj Kırkgöz Han, położony w dystrykcie Döşemealtı, należącym obecnie do obszaru metropolitalnego Antalyi. Ten wspaniały budynek został ostatnio odrestaurowany z myślą o organizacji rozmaitych imprez i uroczystości, więc jeżeli marzy Wam się wesele, konferencja lub szkolenie w niezwykłym miejscu, to warto wziąć pod uwagę tę lokalizację. Nazwa karawanseraju - Kırkgöz - oznacza dosłownie Czterdzieści Oczu i pochodzi od dawnej nazwy dystryktu Döşemealtı, który znany jest z licznych źródeł wodnych. Przypominamy też, że dokładny opis zabytkowych karawanserajów, ich przeznaczenie oraz mapę zachowanych z tamtego okresu budowli przedstawiliśmy już w artykule Seldżuckie karawanseraje w Anatolii.

Zarys historii

Karawanseraj Kırkgöz Han został zbudowany w latach 1237-1246, za panowania seldżuckiego sułtana Giyaseddina Keyhüsreva II. Inicjatorką jego powstania była Ismat al-Dunya wa'l-Din, kuzynka i trzecia żona sułtana Alaeddina Keykubada - ojca Giyaseddina Keyhüsreva II. Informacje te zawdzięczamy inskrypcji umieszczonej w bloku piaskowca wbudowanego nad południową bramą karawanseraju. Co ciekawe, inskrypcja ta jest najdłuższym zachowanym tekstem tego typu znajdującym się na seldżuckich karawanserajach w Anatolii.

Wygląd budowli

Wzniesiony z kruszywa i ciosanych kamieni karawanseraj zwrócony jest w kierunku Antalyi. To trzecia tego typu budowla wzniesiona za czasów Giyaseddina Keyhüsreva II, która różni się jednak nieco od swoich poprzedników. Do tradycyjnego planu z dziedzińcem wewnętrznym otoczonym otwartymi pomieszczeniami dobudowano krytą, poprzeczną sekcję. Sam obszerny dziedziniec ma wymiary 33 na 52 metry, a po jego bokach umieszczono po sześć pokoi. Pośrodku dziedzińca stoi studnia, a jedno z pomieszczeń pełniło najprawdopodobniej funkcję meczetu. Nie udało się natomiast odszukać śladów łaźni, które często stawiano przy karawanserajach.

Surowy charakter budowli podkreśla brak wyszukanych dekoracji, umieszczanych zwyczajowo na głównej bramie karawanseraju. Jednakże kamienne bloki, z których wzniesiono budynek, zostały wykute z największą starannością, a na wielu z nich można odszukać symbole kamieniarzy. W zewnętrznych ścianach głównego budynku nie ma otworów okiennych, co świadczy o obronnej roli karawanseraju. Niewielkie szczeliny okienne znajdują się jedynie w dobudowanej sekcji poprzecznej.

Karawanseraj Kırkgöz Han zachował się w znakomitej formie, a przez wiele lat służył okolicznym pasterzom jako stajnia i obora. W 2007 roku został gruntownie odnowiony i obecnie wykorzystywany jest do organizacji różnych imprez okolicznościowych.

Jak dotrzeć

Samochodem: Kırkgöz Han położony jest około 35 km na północ od centrum Antalyi, tuż przy trasie D650, prowadzącej do Burdur. Aby dojechać do tego karawanseraju, należy skręcić na południe z trasy D650 w pobliżu miejscowości Bıyıklı, w miejscu oznaczonym brązowym kierunkowskazem. Po przejechaniu około 1,2 km dociera się tuż pod budynek. Warto pamiętać, że 300 metrów na zachód od karawanseraju położony jest malowniczy wąwóz Çubuk.