Królewska Cytadela (tr. Kral Saray) nazywana również Wielkim Zamkiem (tr. Büyükkale) była, jak sama nazwa wskazuje, siedzibą królów hetyckich. Z racji swojego położenia w najwyższym punkcie Starego Miasta, oferuje wspaniałe widoki na cały teren Hattuşaş oraz dolinę na północy, w której leży współczesna turecka wieś Boğazkale.

Najwcześniejsze znalezione tu ślady osadnictwa pochodzą ze wczesnej epoki brązu, ale większość widocznych obecnie pozostałości budynków została wybudowana w XIII wieku p.n.e. Wówczas przeprowadzono zakrojony na szeroką skalę projekt przebudowy Hattuşaş, obejmujący odnowienie murów obronnych.

Do wnętrza Cytadeli prowadził ogromny wiadukt, dochodzący do Bramy Południowej - głównego wejścia na teren kompleksu. Niegdyś zdobiły ją dwa lwy, podobne do tych z Bramy Lwów. Obecnie na teren Cytadeli prowadzą zbudowane w czasach nowożytnych schody.

Cytadela składa się z systemu połączonych ze sobą dziedzińców, archiwów, kwater mieszkalnych, budowli kultu religijnego oraz sali audiencyjnej. Ów kompleks pałacowy otoczony był wałami obronnymi. Całość zajmuje wierzchołek wzgórza, czyli obszar o długości 250 metrów i szerokości 140 metrów.

Na terenie Cytadeli odkryto pozostałości archiwum Imperium Hetytów - jest to najstarszy znany budynek zaprojektowany i zbudowany jako biblioteka. W czasach świetności posiadał dwa piętra i składał się z czterech sal. Na jego terenie archeologowie odkryli ponad 3000 glinianych tablic zapisanych pismem klinowym. Po ich odczytaniu okazało się, że zawierały one nie tylko oficjalne umowy, werdykty i dokumenty, ale również przepowiednie, wskazówki dotyczące kultu religijnego, opisy zwyczajów i folkloru oraz teksty historyczne.

W innym pomieszczeniu na terenie Cytadeli odnaleziono natomiast w 1904 roku tablicę zawierającą tzw. 'Traktat Braterstwa i Pokoju z Kadesz'. Ten pakt został zawarty po bitwie pod Kadesz, stoczonej około 1280 roku p.n.e, pomiędzy hetyckim królem Hattusilisem III a faraonem egipskim Ramzesem II.

Zwiedzając Królewską Cytadelę można poczuć z jednej strony rozczarowanie, gdyż niewiele śladów świadczy o dawnej potędze tego miejsca, a z drugiej strony - zagubienie. Jest to bowiem spory teren, przypominający nieco labirynt niskich murów i pozostałości dawnych budowli. Warto wiedzieć, że teren Cytadeli został dość dokładnie przebadany przez archeologów, ale wiele odkrytych tu struktur zostało ponownie zakrytych ziemią w celu ich ochrony przed zniszczeniem.

Dojazd

Należy dojechać do Hattuşaş. Utwardzona droga prowadząca przez teren Hattuşaş rozwidla się około 300 metrów po przystanku przy Dolnym Mieście. Trasa zwiedzania wiedzie prawą odnogą drogi w kierunku na Bramę Lwów. Parking przy Królewskiej Cytadeli jest piątym przystankiem i parkingiem, po Wielkiej Świątyni, Bramie Lwów, Bramie Sfinksów oraz Bramie Królewskiej na wyznaczonej trasie zwiedzania.