Muzeum Gordionu zostało założone w 1963 roku w celu zaprezentowania szerokiej publiczności znalezisk z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie stolicy starożytnego państwa frygijskiego - Gordionu oraz pochodzących z sąsiednich stanowisk.

Frygijska płytka ceramiczna z motywem zwierzęcym

Obecnie znaleziska, wystawione w samym budynku muzeum oraz w otaczającym je ogrodzie, prezentowane są w porządku chronologicznym i geograficznym.

Najstarsze eksponaty w muzeum pochodzą ze wczesnej epoki brązu. Wśród nich znajduje się kilka naczyń: mis, dzbanów oraz pokrywek.

Naczynie z wczesnej epoki brązu

Kolejna chronologicznie epoka - środkowego brązu - reprezentowana jest przez obręcze, szpile, dzbany, misy i inne narzędzia oraz odciski pieczęci.

Eksponaty z epoki środkowego brązu

Z późnej epoki brązu można zobaczyć kolekcję ceramiki, w tym ciekawe naczynia w kształcie zwierząt.

Ceramika z późnej epoki brązu

Typowo frygijskie eksponaty są poklasyfikowane ze względu na czas ich powstania, jako należące do okresu wczesno-, środkowo- i późnofrygijskiego. Szczególną uwagę przyciąga pięknie zdobiona ceramika wczesnofrygijska.

Ceramika wczesnofrygijska

Obok znalezisk pochodzących z sąsiadującego z muzeum tumulusa Midasa można tu zobaczyć miniaturową replikę drewnianej komory grobowej z wnętrza tumulusa. Polecamy uważne przyjrzenie się tej konstrukcji, ponieważ w samym tumulusie widoczność jest znacznie ograniczona.

Miniaturowa replika komory grobowej z tumulusa Midasa

Na uwagę zwiedzających zasługują również figurki przedstawiające frygijską boginię Matar, znaną światu jako Kybele. To właśnie na terenach Frygii powstał jej kult jako 'Matki Górskiej'. W typowo frygijskim wydaniu odziana jest ona w długą suknię z pasem oraz wysokie nakrycie głowy, czyli tzw. polos.

Posążek kamienny bogini Matar

Jako ciekawostkę można potraktować kolekcję inskrypcji w języku frygijskim, który spokrewniony był z greką, ale zapisywany w alfabecie zbliżonym do fenickiego.

Inskrypcja frygijska na fragmencie naczynia

Warto także przyjrzeć się bogatemu zbiorowi kafli frygijskich, zdobionych motywami geometrycznymi, roślinnymi oraz zwierzęcymi.

Kolekcja kafli frygijskich

Przed odwiedzinami w położonej nieopodal cytadeli Gordionu polecamy zapoznanie się z prezentowanymi w muzeum znaleziskami z tego terenu, w tym z ortostatem z reliefem przedstawiającym głowę zwierzęcia.

Ortostat z reliefem z cytadeli Gordionu

Sąsiednie lokalizacje reprezentowane są w muzeum przez kolekcję eksponatów pochodzących z tumulusa Küçük Hüyük - są to pięknie zdobione naczynia lidyjskie. Ponadto w muzeum znajduje się kilka obiektów z tumulusa Polatlı Hüyük. Naczynie lidyjskie z Küçük Hüyük

Z epoki żelaza wystawiono kolejny zbiór naczyń oraz rozmaitych narzędzi i broni.

Wczesnofrygijskie narzędzie z żelaza

Kolejne gabloty zawierają grecką ceramikę z czasów prehellenistycznych importowaną w znaczących ilościach do Gordionu. Warto przyjrzeć się przedstawionym na naczyniach scenom i stworzeniom mitologicznym.

Grecka ceramika importowana do Gordionu z VI wieku p.n.e.

Czasy hellenistyczne - w kolejnych gablotach - reprezentują między innymi figurki kamienne, brązowe oraz z terakoty.

Hellenistyczne figurki z terakoty

Okres rzymski również jest obecny w muzeum - w postaci naczyń, w tym talerzy i dzbanów.

Naczynia z okresu rzymskiego

Po zwiedzeniu wnętrza muzeum warto jest spędzić nieco czasu w jego ogrodzie. Warto wiedzieć, że rosnące w nim drzewa nie zostały tam posadzone losowo, a zostały dobrane tak, aby reprezentować florę typową dla starożytnej Frygii.

Ogród Muzeum Gordionu

Koniecznie trzeba tu zobaczyć mozaiki podłogowe odkryte w czasie pracy wykopaliskowych prowadzonych w cytadeli Gordionu, w budynkach nazywanych Megaron I i Megaron II. Zwłaszcza mozaika z tego drugiego budynku warta jest uwagi zwiedzających. Wykonana z naturalnych kamyków w kolorach spotykanych również na tradycyjnych tureckich kilimach, jest najstarszą mozaiką z terenu Anatolii - pochodzi bowiem z 750 roku p.n.e. Można ją porównywać jedynie z niewiele starszymi mozaikami z terenów Bliskiego Wschodu, z Til Barsip (Syria) i Arslantaş z IX i VIII wieku p.n.e.

Mozaiki z cytadeli Gordionu z VIII wieku p.n.e.

Po zwiedzeniu ogrodu muzeum należy przejść przez drogę, po drugiej stronie której znajduje się największy tumulus frygijski, zwany tumulusem Midasa.

Tumulus Midasa

Dostęp do jego wnętrza zawdzięczamy ekspertom górniczym z Zonguldak nad Morzem Czarnym. Po przejściu długiego tunelu oczom zwiedzających ukazuje się zachowana w niezwykle dobrym stanie drewniana komora grobowa obudowana kłodami jałowca.

Komora grobowa w tumulusie Midasa

U wylotu tunelu można natomiast zobaczyć podświetlane tablice informacyjne prezentujące najważniejsze fakty o samym tumulusie oraz pochodzących z niego znaleziskach.

Tablica informacyjna w tumulusie Midasa

Informacje praktyczne:

Przed samym muzeum znajduje się parking dla odwiedzających. Muzeum otwarte jest w godzinach od 8:30 do 17:30. Koszt biletu w 2011 roku wynosił 3 TL. Bilet należy zachować, ponieważ uprawnia on również do odwiedzenia tumulusa Midasa.

Ceramika frygijska

Muzeum Gordionu należy do placówek zorientowanych na odwiedzających. Rzadko spotyka się w Turcji tak dokładne opisy eksponatów oraz tablice informacyjne o różnych aspektach historii Frygii, dodatkowo nie tylko w języku tureckim, ale również po angielsku.

Przeczytaj więcej o stolicy Frygii - Gordionie.