Oliwki i oliwa z oliwek

Oliwki to jadalne owoce drzewa nazywanego oliwką europejską (Olea europaea), rosnącego głównie w basenie Morza Śródziemnego. Były wykorzystywane przez człowieka od czasów prehistorycznych. Sama nazwa jest również bardzo stara, pochodzi bowiem z języka mykeńskiego, gdzie brzmiała elaiva.

Tureckie oliwki Tureckie oliwki


Drzewa oliwne


Drzewa oliwne są zazwyczaj niezbyt wysokie, rzadko przekraczają 15 metrów, a ich pnie są sękate i poskręcane. Kwiecie oliwki ma barwę białą. Srebrno-zielone liście mają kształt podłużny. W czasach antycznych symbolizowały obfitość, chwałę i pokój. Przyozdabiano nimi głowy zwycięskich sportowców oraz dowódców wojskowych.

Antyczne drzewo oliwne z Teos Antyczne drzewo oliwne z Teos

Najważniejszą częścią drzewa jest, z punktu widzenia człowieka, jego owoc: mały, o jajowatym kształcie i długości do 2,5 cm. Oliwki zbiera się zazwyczaj, gdy mają kolor zielony lub purpurowy.

W Turcji oliwki uprawiane są głównie na wybrzeżu Morza Egejskiego, ale również wzdłuż wybrzeża śródziemnomorskiego oraz w południowo-wschodniej Anatolii. Turcja jest czwartym największym producentem oliwek na świecie (po Hiszpanii, Włoszech i Grecji).

Warto wiedzieć, że najstarszą znaną grecką prasę do wyciskania z oliwek oliwy znaleziono podczas prac wykopaliskowych prowadzonych na terenie antycznego miasta Klazomenaj - obecnie jest to część tureckiego miasta Urla na wybrzeżu egejskim. Prasa ta pochodzi z VI wieku p.n.e.

Rekonstrukcja starożytnej prasy do produkcji oliwy z Klazomenaj Rekonstrukcja starożytnej prasy do produkcji oliwy z Klazomenaj


Powrót do spisu treści


Oliwa z oliwek


W kuchni tureckiej wykorzystuje się zarówno same oliwki, jak i pozyskiwaną z nich oliwę (tr. zeytinyağı). Sztandarowe danie, do przygotowania którego potrzebna jest oliwa, to İmam bayıldı (po polsku: "imam zemdlał"). Nazwa ta nawiązuje do ogromnej ilości oliwy potrzebnej do przyrządenia tej potrawy - ponoć imam stracił przytomność ujrzawszy, ile oliwy wykorzystała jego żona przy gotowaniu.

Standardowy sposób przyrządzania większości warzyw w Turcji polega na ugotowaniu ich w oliwie aż do uzyskania miękkiej papki. Tak przygotowane potrawy noszą określenie zeytinyağlı. Podaje się je w temperaturze pokojowej jako przystawkę (tr. meze), w towarzystwie soku z cytryny oraz jogurtu.

Inne dania tureckie, do przyrządzenia których potrzebna jest oliwa, to: smażone bakłażany z sosem pomidorowym (tr. domates soslu patlıcan kızartması), zupa z soczewicy (tr. mercimek çorbası), musaka, kotlety jagnięce (tr. kuzu pirzola), jogurt z ogórkami (tr. cacık), mięsny placek (tr. lahmacun), papryka faszerowana ryżem (tr. biber dolması) i wiele innych.

Oliwę z oliwek dodaje się również do większości sałatek i surówek, często w towarzystwie soku z cytryny lub octu.


Powrót do spisu treści


Oliwki


Same owoce oliwki (tr. zeytin) jadane są w Turcji jako części śniadania lub jako przystawka, natomiast niezwykle rzadko dodaje się je do gotowanych potraw.

Z oliwek przyrządza się również niezwykle smaczną pastę (tr. zeytin ezmesi), którą można zjeść na pieczywie. W sklepach można kupić dwa rodzaje tej pasty: czarną i zieloną.

Kupując oliwki w Turcji można zostać oszołomionym olbrzymim ich wyborem, zarówno na bazarze, jak i w supermarkecie. Można je nabyć w wielu kolorach: od zielonych, przez odcienie fioletu i purpury aż po czarne. Zielone oliwki są zazwyczaj twardsze, a czarne - delikatniejsze w konsystencji i smaku. Przy zakupach oliwek pomocne mogą się okazać dwa zwroty po turecku: tuzsuz oznacza 'bez soli' oraz aztuz - 'słabo solone'.

Stanowisko z oliwkami na targu w Tekirdağ Stanowisko z oliwkami na targu w Tekirdağ


Powrót do spisu treści

Wykorzystujace potrawy: 

Odpowiedzi

:p

mniam