Şalgam to tradycyjny turecki napój bezalkoholowy, którego podstawą jest sfermentowany sok z czarnej marchwi. Turecka nazwa oznacza dosłownie rzepę, która jest jedynie dodatkiem do napoju. Pozostałe składniki to sól oraz bulgur (przetworzone ziarna pszenicy).

W smaku şalgam przypomina sok z kiszonej kapusty, ale jest pikantniejszy i bardziej aromatyczny. Mam bogatą, purpurową barwę i w szklance wygląda jak czerwone wino.

Şalgam pochodzi z południowej Turcji, a konkretnie z Adany. Jest tam pijany jako dodatek do słynnego Adana kebab. Uważa się również, że dobrze komponuje się z mocnym tureckim alkoholem o anyżowym smaku czyli z rakı. Podobno łagodzi efekty działania alkoholu, zalecany jest więc również jako antidotum na kaca.

Tradycyjnie serwowany jest schłodzony, często z dodatkiem plasterków marynowanej marchwi oraz płatków pikantnej czerwonej papryki.

Şalgam zachwalany jest jako produkt niezwykle zdrowy. Do jego korzystnych efektów zalicza się: ułatwianie trawienia, uspokajanie, wzmacnianie kości i zębów. Jest również dobry dla serca, układu krążenia, oczu, żołądka i wątroby.

Większość z tych dobroczynnych działań napoju wynika z właściwości głównego składnika - czarnej marchwi. Przyjrzyjmy się więc bliżej temu warzywu.

Czarna marchew, nazywana również purpurową (tr. mor havuç) to odmiana popularnego warzywa pochodząca z Azji. Była tam uprawiana od czasów starożytnych. Zawiera dużo antocyjanów - naturalnych przeciwutleniaczy, które wspierają mechanizmy obronne komórek.

W jej składzie jest również stosunkowo więcej beta-karotenu, luteiny oraz błonnika niż w marchwi pomarańczowej. Beta-karoten również jest przeciwutleniaczem, a ponadto wywiera korzystny wpływ na wzrok i system odpornościowy. Luteina jest naturalnym barwnikiem, ważnym dla prawidłowego funkcjonowania oczu. Uwaga, nie należy jej mylić z noszącym tą samą nazwę hormonem żeńskim. Błonnik jest niezbędny do prawidłowego działania układu pokarmowego.

Ponadto doświadczeni Turcy twierdzą, że napój posiada właściwości afrodyzjaka, zwiększając potencję i popęd.

Uwaga, pity w nadmiernych ilościach może powodować wzdęcia!

Przygotowanie napoju jest czasochłonne, gdyż zajmuje aż miesiąc. Najpierw, przez tydzień, bulgur poddawany jest fermentacji, a następnie przekładany do beczek z drewna morwy. Dodaje się do niego oczyszczone i ugotowane marchewki oraz rzepę, a po upływie kolejnego tygodnia - sól. Şalgam dojrzewa w beczkach niczym wino, a na koniec jest filtrowany.

Tradycyjnie przygotowywany w warunkach domowych şalgam zawierał stosunkowo więcej rzepy, a często również ciecierzycę i czosnek. Obecnie wytwarzany jest na skalę przemysłową i sprzedawany w supermarketach na terenie całej Turcji. Często można go kupić w dwóch wersjach: pikantnej i łagodnej.