Samsun

Region: 

Współrzędne GPS: 41.294319, 36.298828
Zabytek lub zabytki: seldżuckie

Położony na wybrzeżu Morza Czarnego Samsun może poszczycić się znakomitą lokalizacją pomiędzy deltami dwóch ważnych rzek. Na zachód od miasta Czerwona Rzeka (tr. Kızılırmak), najdłuższa rzeka Turcji, tworzy rozbudowaną deltę z żyznymi obszarami rolnymi. Na wschodzie ujście do Morza Czarnego znajduje Zielona Rzeka (tr. Yeşilırmak), przepływająca przez niezwykle ważne historycznie miasta Anatolii, w tym przez Tokat, Komanę Pontyjską i Amasyę.

Samsun

Historia miasta

Legendarne początki miasta wiążą się z opisywanym przez antycznego geografa Strabona plemieniem wojowniczych kobiet - Amazonek. Słynęły one ze swojej waleczności i opanowania sztuki wojennej. Legenda głosi, że usuwały one sobie jedną z piersi, aby lepiej strzelać z łuku.

Najstarsze ślady osadnictwa w okolicach Samsunu pochodzą z okresu paleolitu i zostały odkryte w jaskiniach w Tekkeköy - miasteczku położonym 15 km na wschód od Samsunu. Znaleziska datowane na chalkolit (epokę miedzi) oraz epokę brązu znaleziono natomiast w kopcu Dundartepe. W obu wspomnianych lokalizacjach zidentyfikowano również ślady osadnictwa hetyckiego.

Sam Samsun, nazywany wówczas Amisos, został założony przez kolonizatorów z Miletu w połowie VIII wieku p.n.e. Dostrzegli oni i wykorzystali korzystne położenie osady - sprzyjające rozwojowi handlu z terenami Centralnej Anatolii oraz rolnictwa w żyznej delcie Kızılırmak.

W III wieku p.n.e. Samsun został włączony do Królestwa Pontu, a w 47 roku p.n.e. zdobyli go Rzymianie, których po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego w naturalny sposób zastąpili Bizantyjczycy.

Pierwszy raz pod wpływy tureckie miasto dostało się w 1200 roku, zdobyte przez Seldżuków. Epizod historyczny, kiedy to miasto zostało przejęte przez Genueńczyków i włączone w ich sieć handlową zakończył się spaleniem miasta przed jego opuszczeniem przez obywateli Genui.

W czasach osmańskich tereny wokół Samsunu zaczęły być intensywnie wykorzystywane pod uprawę tytoniu, a gdy w połowie XIX wieku miasto zostało połączone z innymi znaczącymi ośrodkami linią kolejową, handel tytoniem rozwinął się na pełną skalę.

W najnowszej historii Turcji Samsun zapisał się jako miejsce, w którym Mustafa Kemal Atatürk zszedł na ląd z parowca Bandırma po przepłynięciu wybrzeża aż ze Stambułu. Był to pierwszy krok w kierunku tureckiej wojny o niepodległość, prowadzący do powstania Republiki Tureckiej.

Samsun współcześnie

Rozległe miasto, liczące sobie przeszło pół miliona mieszkańców, jest największym tureckim portem nad Morzem Czarnym. Dla większości podróżnych stanowi dogodny punkt przesiadkowy w wojażach po Turcji.

Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne posiada w swojej kolekcji mozaiki z czasów rzymskich, złotą biżuterię z czasów Królestwa Pontu oraz wystawę poświęconą antycznym operacjom czaszki.

Muzeum Atatürka - upamiętnia wydarzenia z 1919 roku i początek tureckiej wojny o niepodległość. Można tu obejrzeć sypialnię i pracownię Mustafy Kemala oraz kilka należących do niego przedmiotów.

W poszukiwaniu korzystnych okazji zakupowych można zajrzeć na tzw. Rus Pazari czyli targ rosyjski - pomysł znany Polakom z początku lat 90-tych XX wieku.

Najstarszy budynek w mieście to meczet Pazar, zbudowany przez Ilchanidów - dynastę pochodzenia mongolskiego - w XIII wieku.

Samsun można zwiedzić w formie przejażdżki pojazdem konnym.

Jak dotrzeć?: 

Samolotem: lokalne lotnisko przyjmuje kilka lotów dziennie ze Stambułu oraz kilka tygodniowo z Ankary.

Pociągiem: dwa pociągi dziennie łączą Samsun z Sivas (9 godzin jazdy), zatrzymując się po drodze w Amasyi.

Autokarem: Samsun posiada połączenia autokarowe ze wszystkimi większymi miastami w Turcji, w tym ze Stambułem (11 godzin jazdy), Ankarą (7 godzin), Kayseri (9 godzin) i Trabzonem (6 godzin). Lokalne połączenia obsługują trasy do Amasyi, Giresun i Sinop.

Samochodem: Jadąc z zachodu, ze Stambułu, trasa prowadzi malowniczym wybrzeżem Morza Czarnego, ale jej odcinek od Amasry do Sinop (trasa nr 010) to kręta droga górska, nieustannie remontowana z powodu obsuwających się do morza fragmentów asfaltu. Na tym odcinku średnia prędkość przejazdu nie przekracza 30-40 km/h. Długość trasy wybrzeżem wynosi 950 km.

Jeżeli chcecie poświęcić malowniczość na rzecz prędkości, to trasa śródlądowa wiedzie autostradą (trasa nr 80) ze Stambułu przez Izmit i Bolu, aż do Gerede (odcinek płatny). Dalej, nadal trzymając się trasy nr 80, jedzie się przez Merzifon i na wysokości Samsunu dociera na wybrzeże Morza Czarnego. Całkowita długość trasy wynosi wówczas 740 km.

Jadąc z kierunku wschodniego, z Trabzonu, mamy do pokonania 330 km, jadąc wzdłuż wybrzeża trasą nr 010.

Z Turcji centralnej, a dokładnie z Ankary, najprostsza trasa wiedzie drogą nr E88/200 przez Kırıkkale, do Sungurlu (nr 200/190), Çorum (nr 785) i Merzifon (nr 795). Jest doskonale oznaczona już w samej Ankarze. Jej długość to 412 km.