Wulkan Nemrut (po turecku Nemrut Dağı, a po kurdyjsku Çiyayê Nemrud) to uśpiony wulkan we wschodniej części Turcji. Jego nazwa pochodzi zapewne od króla Nimroda, który władał tymi terenami około 2100 roku p.n.e. Ów władca często wspominany jest w kontekście biblijnym - to on miał zrzucić proroka Abrahama z terenu twierdzy w Şanlıurfie.

Wulkan ma wysokość 3050 metrów n.p.m. i nie jest obecnie aktywny - ostatnia odnotowana w źródłach historycznych erupcja miała miejsce w 1597 roku n.e. Góra położona jest nieopodal miasta Tatvan, na terenie prowincji Bitlis i Ahlat, a jej wschodnie stoki schodzą aż do jeziora Wan.

Wulkan posiada olbrzymią kalderę o eliptycznym kształcie. Kaldera to zagłębienie w szczytowej części wulkanu, która powstało jako efekt eksplozji niszczącej część stożka wulkanicznego. Rozmiary kaldery wulkanu Nemrut wyznaczają dwie półosie, o długości odpowiednio 7 km i 8 km.

W zachodniej części zagłębienia mieści się duże jezioro (tr. Büyük Göl) o głębokości dochodzącej do 155 metrów, wypełnione zimną wodą. Tuż obok niego, w kierunku północno-wschodnim położone jest drugie, niewielkie jeziorko z ciepłą wodą (tr. Ilı Göl), której temperatura dochodzi do 60 stopni Celsjusza. To podgrzanie wody świadczy o ciągłej aktywności wulkanu. Oprócz tego w środku krateru położone są jeszcze trzy małe jeziorka.

Z geologicznego punktu widzenia wulkan Nemrut jest najmłodszym i najdalej wysuniętym na wschód wulkanem, należącym do łańcucha wulkanicznego we wschodniej Anatolii. Należy do kategorii stratowulkanów, które charakteryzuje między innymi duże nachylenie zboczy. Najsłynniejsze wulkany z tej kategorii to zapewne Fudżi w Japonii i Wezuwiusz we Włoszech.

Nemrut rozpoczął aktywność wulkaniczną w czwartorzędzie. W wyniku jego działalności pojedyncze dorzecze rozdzieliło się na dwa: rzek Wan i Muş. Wulkanowi zawdzięczamy również powstanie jeziora Wan, największego zbiornika w Turcji. Południowe stoki góry porastają dęby i brzozy, pozostałe stoki są pozbawione roślinności.

Miłośników wędrówek górskich z pewnością ucieszy możliwość wspinaczki na wulkan Nemrut. Jest ona możliwa z miasta Tatvan położonego na południowy-wschód od masywu. Aby dotrzeć do brzegu krateru potrzebnych jest około 4-5 godzin niezbyt trudnej wędrówki. Z tego punktu rozciągają się widoki na cały krater, położone w nim jeziora oraz jezioro Wan.

Dalej droga prowadzi na sam szczyt, co oznacza jeszcze półgodzinny spacer. Najlepszą porą roku na zdobycie wulkanu jest okres od czerwca do września. Od połowy października do połowy maja szczyt wulkanu pokryty jest śniegiem.

Uwaga: Jak w wielu innych przypadkach w geografii Turcji (przykładowo jezior Acıgöl, z których jedno znajduje się koło Denizli, a drugie - w sąsiedztwie Konyi) nazwa Nemrut Dağı odnosi się do dwóch gór, łatwo więc o zamieszanie i pomyłkę. Wulkan Nemrut położony jest w pobliżu jeziora Wan, a druga, zapewne bardziej znana i częściej odwiedzana góra Nemrut (ta z fotogenicznymi posągami na szczycie) - zlokalizowana jest w południowo-wschodniej Turcji koło Malatyi.

Dojazd

Samochodem: Na skraj kaldery wulkanu Nemrut prowadzi droga (w niższych partiach asfaltowa, wyżej szutrówka, która zaczyna się na północ od Tatvan, około 200 metrów na zachód od skrzyżowania drogi D300 okalającej jezioro Wan od południa i drogi D 965 (E99) biegnącej zachodnim brzegiem jeziora. Odchodząca na północ droga oznaczona jest strzałką Nemrut 13 i kilkoma tablicami z opisem obiektu (widocznymi tylko dla jadących od strony Bitlis - z zachodu). Jadącym od przeciwnej strony pozostaje orientować się według składu drewna i baraków opisanych jako Huzur Metal .

W miejscowości Şentepe wybieramy drogę skręcającą w prawo, a następnie serpentynami wspinamy się na grań kaldery przejeżdżając obok wyciągu krzesełkowego (Nemrut Kardelen). We wnętrzu kaldery szutrówka rozdziela się na kilka nitek, z których niektóre prowadzą do jezior: Ilı Göl – Ciepłego Jeziora i Büyük Göl - Wielkiego Jeziora, a inne wyprowadzają na przeciwległy brzeg kaldery.

Uwaga! Możliwy jest wjazd na kalderę od strony północnej przez miejscowości Saka, Tashaman i Serinbayir, ale znalezienie wjazdu na tę drogę od strony szosy D965 jest trudniejsze. Niektóre odcinki tej trasy są w gorszym stanie niż opisywanej wcześniej drogi z Tatvan (zwłaszcza zjazd z grani na dno kaldery).

Taksówką: osoby nie dysponujące własnym pojazdem niestety skazane są na łapanie autostopu lub wynajęcie taksówki z Tatvan (koszt to około 120 TL z kursem powrotnym). Niestety nie kursują tam żadne środki komunikacji publicznej.

Zdjęcia oraz opis dojazdu do wulkanu Nemrut udostępnił nam użytkownik Iudex.

Więcej informacji o wulkanie Nemrut znajdziecie w relacjach Turcja dookoła, W Kurdystanie na wulkanie urządzili grzybobranie.