Rejon Morza Marmara to pierścień lądu otaczający to morze. Często ten region dzieli się na dwie części: Trację - europejską część Turcji oraz część azjatycką.
Podział geograficzny regionu
Tracja Wschodnia zwana Rumelią to niewielki skrawek lądu należący do Turcji na kontynencie europejskim. Do Turcji należy część wschodnia Tracji, jej pozostały obszar jest podzielony między Grecję i Bułgarię. W dalszej części artykułu, pisząc o Tracji, będziemy mieć na myśli jej turecką część.
Druga nazwa tego regionu - Rumelia - wywodzi się z XV wieku. Wówczas oznaczała południową cześć Bałkanów, znajdującą się pod panowaniem otomańskim. Rumeli oznacza dosłownie "ziemię Rzymian" i odnosi się do Cesarstwa Bizantyjskiego.
To właśnie w Tracji położona jest europejska część Istanbulu. Sama Tracja Wschodnia sąsiaduje z Grecją na zachodzie i Bułgarią na południu. Od Azji oddziela ją Morze Marmara oraz dwie cieśniny: Bosfor i Dardanele.
Głównym miastem Tracji jest 200-tysięczne Edirne, czyli starożytne Hadrianopolis. Innym znanym miastem regionu jest Tekirdağ, z którego wywodzą się słynne grilowane kotleciki (Tekirdağ köfte).
Rolnictwo
Region Morza Marmara to żyzny teren o pofałdowanej powierzchni i umiarkowanym klimacie. Stąd pochodzi najlepsze wino tureckie, wytwarzane z winogron uprawianych w okolicach miasta Tekirdağ.
Ta część Turcji jest obszarem wysokorozwiniętego rolnictwa, gdzie uprawia się głównie pszenicę durum, buraki cukrowe, kukurydzę oraz, przede wszystkim, słoneczniki. Miejscowo uprawia się tu również winogrona.
W części europejskiej regionu - Tracji - znajdują się także uprawy ziemniaków, ryżu i sezamu, a na południu regionu napotkamy sady owocowe.
Przemysł
Region Morza Marmara jest bardzo dobrze rozwinięty pod względem przemysłowym. W szczególności wiele zakładów produkcyjnych upodobało sobie okolice Istanbulu. Pozostałe istotne okręgi przemysłowe regionu znajdują się w sąsiedztwie Bursy i İzmitu.
Istanbul, największe miasto Turcji, stanowi bardzo atrakcyjne miejsce dla inwestycji. Największe tureckie koncerny i holdingi muszą obowiązkowo mieć tu swoją główną siedzibę lub przynajmniej przedstawicielstwo. W okręgu miejskim Istanbulu produkuje się samochody, są tu również usytuowane stocznie. Nie powinno to nikogo dziwić, jeżeli weźmiemy pod uwagę strategiczne położenie miasta nad wodami Bosforu.
Kolejną istotną gałęzią przemysłu w Istanbule jest włókiennictwo, zarówno wełny, jak i bawełny. Przecież tkaniny sprzedawane po zawyżonych cenach na Krytym Bazarze gdzieś trzeba najpierw wyprodukować... Nie wspominając już o butach i innych wyrobach skórzanych.
Również przemysł ciężki upodobał sobie Istanbul. Znajdziemy tu zarówno cementownie, jak i zakłady metalurgiczne. Z produktów lżejszego kalibru pędzi się w mieście piwo niezbyt znanej, a bardzo smakowitej marki Marmara.
Inne gałęzie przemysłu reprezentowane w Istanbule to: sprzęty gospodarstwa domowego i elektronika marki Beko oraz porcelana firmowana przez Paşabahçe.
Dawna stolica Turcji, Bursa, to nie tylko piękne meczety oraz tereny narciarsko-uzdrowiskowe, ale również ważny turecki okręg przemysłowy. Ciekawe, jak wielu kierowców samochodów marki Renault Thalia zdaje sobie sprawę z faktu, że zostały one wyprodukowane właśnie w Bursie? Swoją drogą w Turcji samochody te są bardzo popularne, tylko że pod marką Clio...
Drugim produktem, który warto sobie skojarzyć z Bursą, są wyroby wełniane, a zwłaszcza przędza i tkaniny moherowe. Czy wspominałam już o tym, że mieszkańcy Bursy to ludzi głęboko przywiązani do tradycji?
Dodatkowo w okolicach Bursy wydobywa się bardzo ważny dla tureckiego eksportu chrom.
Trzeci ważny okręg przemysłowy w regionie Morza Marmara to okolice miasta İzmit. Nie odwiedza go zbyt wielu turystów, za to jest siedzibą rafinerii ropy naftowej oraz zakładów chemicznych. Zresztą te dwa fakt są pewnie ze sobą jakoś powiązane - któż chciałby na wakacjach zwiedzać rafinerię? Dla porządku dodam jeszcze, że w İzmicie wyrabia się także tkaniny wełniane i bawełniane.
W regionie Morza Marmara położona jest również mała miejscowość Hereke, która słynie w całym kraju z produkcji tradycyjnych dywanów oraz wszelakich wyrobów wełnianych. Natomiast nowoczesna gałąź przemysłu lekkiego - produkcja tkanin syntetycznych jest rozwijana w Gemlik nieopodal Bursy.
Miasteczku Susurluk w pobliżu Balıkesir jest z kolei ważnym ośrodkiem przemysłu spożywczego. Produkuje się w nim oliwę z oliwek oraz wyroby oparte na oliwie, w tym kosmetyki. Znajduje się tu także cukrownia, która w Turcji, kraju przesłodkiej herbaty, powinna być uznana za zakład przemysłu strategicznego.
Przemysł wydobywczy regionu, oprócz wspomnianej powyżej Bursy, skupia się w pobliżu Balıkesir, a dokładnie w mieście Bandırma, gdzie znajdują się złoża boracytów, oraz w miasteczku Balya, gdzie wydobywa się ołów.
Kuchnia regionalna
Wybrzeże Morza Marmara to obszar Turcji będący mostem wiodącym z zachodu na wschód. Tutaj od tysiącleci mieszały się i przenikały tradycje kulturowe Orientu i Europy, a przecież tradycja kulinarna jest nieodłączną częścią kultury.
W centrum naszego zainteresowania pozostaje oczywiście Istanbul, dawna multikulturowa stolica Imperium Osmańskiego, metropolia od wieków dyktująca trendy i narzucająca styl, także kulinarny. Tutaj dokonano wielu przełomowych dla kuchni tureckiej odkryć gastronomicznych, tutaj, na dworze sułtanów, w ogromnych kuchniach Pałacu Topkapı, pracowała armia mistrzów sztuki kulinarnej. Ich celem nadrzędnym było zaspokojenie zachcianek władcy, jak również wprawienie go w zachwyt i zadziwienie jakimś nowym połączeniem składników i smaków. Wszak jedno z ciekawszych dań kuchni tureckiej nosi nazwę hünkar Beğendi czyli właśnie "sułtan był zachwycony". Jest to zresztą jedna z wielu bazujących na bakłażanie potraw pochodzących z tego regionu kraju.
W Istanbule korzystano z dobrodziejstw łagodnego klimatu, żyznych ziem oraz strategicznego położenia. To właśnie tutaj kończyły się szlaki handlowe, którymi przywożono na zachód egzotyczne przyprawy aż z Indii czy Chin. To również tutaj zawijały statki wiozące z Egiptu kukurydzę oraz przyprawy z Bliskiego Wschodu. Wiele z nich było sprzedawanych na ciągle istniejącym Bazarze Egipskim.
Istanbul jest również ojczyzną jednego z najbardziej rozpoznawanych i kojarzonych z Turcją rodzajów słodyczy, a mianowicie lokum. Jego twórca - Haci Bekır - został zresztą wkrótce po opracowaniu nowatorskiej receptury mianowany naczelnym cukiernikiem w Pałacu Topkapı.
Współczesnym podróżnikom Istanbul może zaoferować dania ze wszystkich zakątków Turcji, o potrawach setek kuchni innych narodów nie wspominając. W mieście możemy stołować się w najwykwintniejszych lokalach kraju, ale jedną z największych atrakcji kulinarnych miasta, często zachwalaną, zresztą naszym zdaniem słusznie, przez przewodniki kulinarne, jest kanapka z grilowaną rybą. Kupimy ją nad brzegami Bosforu, a za niską cenę otrzymamy możliwość dopieszczenia kubków smakowych esencją kuchni regionalnej, której sekretem są świeże składniki oraz proste połączenia smaków.
Drugim ważnym kulinarnie (i nie tylko) miastem regionu jest Bursa. To ojczyzna słynnego kebaba nazywanego İskender, który przez wielu podróżników i miłośników kuchni tureckiej jest uznawany za najpyszniejszą potrawę w całej Turcji. Dodatkowo w Bursie warto spróbować lokalnej odmiany köfte nazywanej İnegöl köftesi, przygotowywanego z mięsa wołowego, jagnięciny i cebuli.
Po stronie europejskiej warto zatrzymać się w mieście Tekirdağ, aby spróbować tamtejszej wersji köfte, która, dzięki dodatku czosnku oraz czerwonego chilli, nie należy do potraw łagodnych.
W regionie Morza Marmara nie grozi nam również brak atrakcji alkoholowych. Wina z Tracji są znane w całym kraju, a nawet poza jego granicami. Zwolennicy mocniejszych trunków powinni spróbować tureckiej anyżówki - rakı - której gorzelnia znajduje się w Tekirdağ.
Przeczytaj więcej o miastach tego regionu: Ayvacık, Babakale, Balıkesir, Bandırma, Biga, Bigali Köyü, Bolayır , Burhaniye, Bursa, Büyük Anafarta, Çan, Çanakkale, Eceabat, Edirne, Edremit, Enez, Erdek, Ezine, Gelibolu, Gökçeada, Gölyazı, Gömeç, Havran, İpsala, İzmit, Iznik, Karaağaç, Karabiga, Kilitbahir, Kumkale, Lapseki, Polonezköy, Söğüt, Stambuł, Susurluk, Tekirdağ, Uzunköprü, Yenice.
Przeczytaj więcej o zabytkach tego regionu: Aleksandria Troas, Aureliane, Daskylion, Hadrianopolis, Kyzikos, Neandria, Parion, Troja, Tumulus w Dardanos.
Przeczytaj więcej o cudach natury tego regionu: Cieśnina Bosfor, Cieśnina Dardanele, Góra Ida, Jezioro Gala, Jezioro Iznik, Jezioro Manyas, Park Gülhane, Półwysep Kapıdağ, Şeytan Sofrası, Uludağ, Wyspy Książęce.
Sprawdź pogodę na Wybrzeżu Morza Marmara.